Mùa nước nổi miền Tây. Mùa này được xem là một trong những mùa đẹp và đặc trưng của vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long.
Thời gian bắt đầu từ tháng 8 âm lịch kéo dài đến tháng 11 âm lịch hàng năm. Thời gian mỗi năm có thể thay đổi tùy theo con nước lên sớm hay trể hơn và tùy lượng mưa, lượng nước ở khu vực sông Mekong.
Mùa nước nổi về bao Ký Ức Mùa Nước Nổi Miền Tây đẹp lại ùa về trong tôi. Tôi sinh ra và lớn lên tại một vùng quê miền Tây. Từ nhỏ đã được sống và trải qua khi bao mùa nước nổi về.
Khi mùa nước lên những cánh đồng đã ngập tràn nước. Lúc này người nông dân đã hoàn thành xong vụ lúa và bắt đầu nghỉ 3 tháng cho mùa nước nổi qua.
Tôi còn nhớ cảm giác thật ấn tượng với cánh đồng nước mênh mông.
Những sinh vật mà nhắc đến mùa nước nổi là ai cũng biết đến đó là:
Bông Điên Điển
Những bờ ranh ruộng bắt đầu có bông điên điển vàng nở, đây là một loại bông đặc trưng của mùa nước nổi. Ngày xưa chỉ mọc hoang trên bờ ruộng khi mùa nước đến, thân cây mềm cao khoàng 2-3m có bông màu vàng rất đẹp. Mấy chị em tôi thường bơi xuồng dọc theo các kênh nơi có bông điên điển vàng sau đó oằn cây xuống và hái bông, bông điên điển đem về nấu canh chua ăn rất ngon và nó có một hương vị rất riêng.
Ngày nay bông điên điển cũng được trồng khắp các mùa trong năm. Nhưng tôi chỉ thấy khi mùa nước nổi đến thì bông mới ngon hơn.
Bông điên điển làm được nhiều món ngon lắm: xào tép, pha với bột chiên giòn, làm gỏi…ngon vì mình cảm nhận hương vị đồng quê.
Bông súng ma
Ngoài bông điên điển thì phải kể đến là bông súng ma. Tôi cũng không biết từ đâu mà trên cánh đồng đầy nước nhìn xa xa có những bông màu trắng trắng đó là bông súng ma, người quê tôi gọi như vậy vì nó tự mọc khi mùa nước đến, khi nước rút thì những bông súng ma này cũng biến mất. Mấy chị em tôi cũng đi hái bông súng ma về ăn, ngồi trên xuồng hái những bông trắng trắng đưa lên, còn chổ nào ít bông quá thì hái luôn cả bụi, lấy những cọng bỏ rồi bỏ lá đem về nấu canh chua ăn cũng ngon lắm.
Những công việc khi vào mùa nước nổi của người dân quê tôi.
Giăng lưới: Bạn sẽ ngồi trên chiếc xuồng ba lá, thường lưới sẽ được thả vào buổi chiều hôm trước và sáng hôm sau sẽ đi giỡ lưới, cũng có người đi giăng lưới cả ngày, lưới có những lỗ thưa để cá lọt vào, mỗi tay lưới khoảng từ 5- 20 m tùy theo cánh đồng lớn hay nhỏ. Hai đầu có cây xào nhỏ cắm xuống mặt nước ruộng, cây sào này được làm từ cây tre nhỏ, cây trúc hay cây sậy cắm để đầu lưới sau đó lưới sẽ được thả dài ra đến hết lưới thì cắm trụ cây lại. Mồi để dụ cá đến thường là sát mắm có mùi để thu hút cá bơi tới. Thường lưới hay dính là cá rô, cá sặc, cá lóc tùy theo lỗ lưới mình có loại to hay nhỏ. Lúc còn nhỏ hay được Cha tôi chở đi giăng lưới. Buổi tối gió mát lồng lộng Cha thì chóng sào phía sau tôi ngồi phía trước cảm giác mát lạnh, thư thả giữa cánh đồng mênh mông nước đến giờ tui vẫn còn nhớ, Cha tôi giăng lưới cá rô, cá dính sẽ được gộng vào thùng nước cho cá sống đem về cân cho lái. Giăng lưới giữa cánh đồng mênh mông nước quan trọng là mình phải xem chổ nào có thể có nhiều cá để mà thả lưới xuống. Đây là một ký ức mà tui cũng không thể quên khi mùa nước nổi về.
Kéo Ốc: Ngày xưa cũng cùng Cha đi kéo Ốc, dụng cụ để kéo là miếng lưới kéo được làm từ 2 thanh tre cao cỡ bằng đầu người, xung quanh bọc lưới dày, người kéo sẽ dùng sức để đẩy miếng lưới xuống dưới mặt đất chổ cánh đồng nước đi một đoạn sau đó dỡ lên nếu có ốc thì rửa sạch để lên xuồng và tiếp tục kéo những mẻ khác, ốc đem về luộc sau đó lể đầu ốc ra và cân kí bán. Công việc cũng vất vả nhưng số tiền kiếm được chẳng bao nhiêu vì giá ốc cân rất rẻ nhưng cũng là một phần thu nhập kiếm thêm cho gia đình.
Hái Rau
Mùa nước nổi đến các loại rau mọc dưới nước ngon lắm, như rau muống đồng bò xung quanh mặt nước, bạn chỉ cần ngắt các đọt non là về đã có bữa cơm ngon, rau muống đồng nấu canh chua, đập dập bóp gỏi chấm cá kho là ngon hết sẩy.
Câu Cá
Câu Cá từ trẻ đến già quê tôi ai cũng thích, đầu tiên đi kiếm mồi câu mấy đứa tôi đi tìm bắt mấy con nhền nhện, hoặc đi đào còn giun đất không có thì lấy tép nhỏ làm mồi. Bơi xuồng đến những gốc cây to nhìn thấy ục ục là biết chổ đó có cá, lấy mồi để vô móc câu và thả cần câu xuống rồi đợi cá ăn mồi thì giật cần câu lên thôi. Cần câu cá thường đường làm từ những cây trẻ nhỏ, vừa tay cầm sau đó buộc dây gân vào một đầu nhỏ và buộc móc câu vô dây gân là xong. Có hôm câu được cả xô cá rô ngon ơi là ngon bữa đó là trúng mánh.
Những món ngon khi vào mùa nước nổi:
Không thể đến món cá linh. Cá linh đầu mùa nhỏ, non khi ăn nhai cả xương nó ngọt và ngon lắm. Cá linh kho me, nấu canh chua, chiên giòn chấm mắm me, cá linh mà ủ làm nước mắm thì là đặc sản. Ngoài ra còn các món ngon khác như: ốc nướng tiêu, cá lóc nướng trui, bông điên điển xào tép và các lọa cá hủn hỉn nhỏ nhỏ như cá bảy trầu, cá lòng tòng, cá bống kho tiêu ăn cũng hao cơm lắm.
Bọn trẻ con thành thị thì không biết được mùa nước nổi miền Tây như thế nào, nó luôn là những kỉ niệm đẹp là một mùa đem đến cá, tôm, ốc phong phú cho người dân nơi đây.
Mùa nước nổi về các khu vực dễ nhìn thấy nhất là khu vực An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ.
Hiện nay du lịch Khám Phá Mekong có mở các tour Ký Ức Mùa Nước Nổi để cho Du khách mọi nơi cảm nhận được mùa nước nổi miền Tây có gì đẹp có gì hấp dẫn qua các tour:
Trải Nghiệm Vàm Nao: bơi xuồng giăng lưới, hái âu, bẻ mía…
Khám Phá Búng Bình Thiên: Hồ nước giữa trời: giăng lưới, hái bông điên điển
Tham quan Rừng Tràm Trà Sư: đi vỏ lãi giữa bèo nước mênh mông
Đến Tràm Chim: Giăng lưới, giở chà, hái bông điên điển, hái cà na…
Mỗi chương trình sẽ đem đến những trải nghiệm chân thật về mùa nước nổi miền Tây.
